In Alles moet weg! neemt journalist Peter de Waard de lezer mee op een nostalgische winkeltocht door de Nederlandse winkelstraten van 1818 tot 2024. Op aangename wijze biedt De Waard inzicht in wat zich voor én achter de winkeldeuren van weleer afspeelde. Hij beschrijft de opkomst en ondergang van beeldbepalende winkelketens die voor velen herkenningspunten vormden in Nederlandse steden.
niet over één nacht ijs
Op heldere en beknopte wijze behandelt De Waard 25 iconische winkelketens, waaronder De Gruyter, De Harense Smid, Kijkshop, Bart Smit, V&D en de Free Record Shop. Voor deze reconstructie is hij niet over één nacht ijs gegaan. Naast het doorspitten van archieven van landelijke en regionale dagbladen uit de afgelopen 150 jaar, sprak hij met diverse betrokkenen. Bovendien bestudeerde hij bedrijfsarchieven, jaarverslagen en andere relevante documenten. Door te verwijzen naar een uitgebreide literatuurlijst geeft De Waard geïnteresseerde lezers de mogelijkheid zich verder te verdiepen in specifieke ketens.
Als ervaren journalist analyseerde en comprimeerde De Waard de verzamelde informatie zorgvuldig. Hij laat overtuigend zien hoe veranderend koopgedrag mede heeft geleid tot ‘het einde van de winkelstraat’. Daarbij blijkt het informatietijdperk weliswaar een belangrijke, maar zeker niet de enige factor. Ook vergrijzing, bewust minder consumeren, mismanagement en zelfs egomanagement speelden een rol in het verdwijnen van deze familiebedrijven.
melancholie
Elk hoofdstuk voelt als een emotionele winkelervaring. Met Alles moet weg! weet De Waard bij elke generatie herkenning op te roepen, waardoor het haast onmogelijk is om niet met enige melancholie terug te denken aan deze verdwenen namen. Toch is het eerlijk om te zeggen dat veel lezers, ondanks hun nostalgie, destijds zelf te weinig bij deze winkels kochten. Anders had De Waard waarschijnlijk niet de kans gekregen ze nu op te nemen in zijn boek.
Alles moet weg! is rijk geïllustreerd met historische foto's die de winkelbeleving van vroeger extra kracht bijzetten. Peter de Waard is er glansrijk in geslaagd om in beknopte, toegankelijke vorm de opkomst en ondergang van 25 winkelketens te beschrijven. Voor iedereen met interesse in de geschiedenis van de detailhandel en de evolutie van consumentengedrag in de afgelopen twee eeuwen, is dit een boeiend, informatief en soms ontroerend boek dat uitnodigt tot reflectie — niet alleen op het verleden, maar vooral ook op de toekomst van de winkelstraat.
Over Peter Vermeulen
Peter Vermeulen MBA is ondernemer, investeerder en co-founder van mEYEholding en Azalea Vision en schrijft recensies op persoonlijke titel.