Grensoverschrijdend gedrag op het werk raakt mensen diep. Wie het meemaakt, voelt zich vaak machteloos, buitengesloten of gekwetst. Wie wordt beschuldigd, ervaart frustratie, onbegrip of schaamte. Wat het extra ingewikkeld maakt, is dat iedereen een situatie anders beleeft en zijn eigen verhaal heeft. Als bemiddelaar/mediator in arbeidszaken zie ik van dichtbij hoe moeilijk het is om met al die verschillende perspectieven op een zorgvuldige en respectvolle manier om te gaan.
leidinggevenden
In Grensoverschrijdend gedrag op het werk richt ik me op leidinggevenden, omdat ik zie hoe groot hun invloed is op het verloop van deze situaties. Als leidinggevende ben je niet alleen soms zelf betrokken, maar ben je vooral diegene bij wie mensen aankloppen, naar wie gekeken wordt, en die uiteindelijk moet besluiten wat er verder moet gebeuren. En dat is niet gemakkelijk. Wat doe je als iemand zich onveilig voelt, terwijl de ander zich van geen kwaad bewust is? Hoe blijf je echt luisteren zonder verwachtingen te scheppen die je misschien niet kunt waarmaken? Hoe houd je ruimte voor ieders verhaal, maar geef je tegelijk duidelijkheid over wat wel en niet acceptabel is?
mechanismen en patronen
Grensoverschrijdend gedrag op het werk biedt leidinggevenden praktische inzichten en tools om die complexe vraagstukken aan te pakken. Ik leg uit welke mechanismen en patronen vaak aan de basis liggen van grensoverschrijdend gedrag en de conflicten die daaruit kunnen ontstaan. Situaties beginnen vaak met relatief kleine zaken. Een grapje, een opmerking, een (niet uitgesproken) irritatie die blijven hangen. Maar als zulke signalen worden genegeerd, groeit het wantrouwen. En we weten: wat je aandacht geeft, groeit. Uiteindelijk verhardt het gesprek, en raken mensen steeds verder van elkaar verwijderd.
erkenning en begrip
In Grensoverschrijdend gedrag op het werk geef ik concrete handvatten om deze patronen tijdig te herkennen en effectief te interveniëren. Wat ik steeds opnieuw zie, is dat mensen behoefte hebben aan erkenning. Melders willen voelen dat hun zorgen serieus worden genomen, terwijl aangeklaagden niet meteen veroordeeld willen worden, maar op zoek zijn naar begrip voor hun gedrag. Als leidinggevende kun jij die erkenning bieden door het gesprek aan te gaan, veel vragen te stellen en niet te snel te oordelen. Het is daarbij belangrijk om het gedrag te scheiden van de persoon. Mensen kunnen zich ongepast gedragen zonder slechte intenties, en ook wie gekwetst is, kan iets zeggen of doen dat de situatie verergert. Door ruimte te geven voor beide perspectieven, ontstaat vaak meer bereidheid tot dialoog. In dit boek deel ik technieken die dat mogelijk maken, ook in de meest gevoelige situaties.
cultuur van tegenspraak
Daarnaast benadruk ik het belang van een cultuur van tegenspraak. Leidinggevenden staan vaak onder druk en kunnen, zonder het te beseffen, in patronen terechtkomen waarin zij te weinig kritische feedback krijgen. Terwijl juist die feedback essentieel is om het goede voorbeeld te geven. Een veilige werkomgeving ontstaat niet door beleid alleen, maar door gedrag. Door voorbeeldgedrag, door het normaliseren van feedback en door duidelijk te maken welk gedrag wél gewenst is.
Inzichten en tools
Grensoverschrijdend gedrag op het werk is geen aanklacht, maar een uitnodiging. Een uitnodiging aan leidinggevenden om met open blik te kijken naar wat er speelt op de werkvloer. Niet alleen om incidenten uit te klaren, maar om vertrouwen te herstellen, relaties te versterken en samen te bouwen aan een veilige en respectvolle werkomgeving. Het boek biedt je de inzichten en tools die je nodig hebt om echt verschil te maken – zowel voor jezelf als voor je team.
Over Aline Bauwens
Aline Bauwens is expert in conflicten op het werk en doctor in de criminologische wetenschappen. Ze helpt organisaties in complexe conflictsituaties. Hiervoor combineert ze 15 jaar academische onderzoekservaring en praktijkervaring in meer dan 250 organisaties.