Overijssel: Landschap, Geschiedenis en Identiteit

Overijssel is een provincie die zich kenmerkt door een rijke verscheidenheid aan landschappen, een boeiende geschiedenis en een sterke culturele identiteit. Van de uitgestrekte veengebieden rond Vollenhove tot de heuvelachtige Twentse coulissen, van de karakteristieke dorpen zoals Staphorst tot de natuur van Salland – Overijssel biedt een caleidoscoop aan verhalen die de Nederlandse identiteit vertegenwoordigen.

Deze provincie in Oost-Nederland vormt een uniek scharnierpunt tussen verleden en heden. De strijd tegen het water, de agrarische tradities, het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog en de zorg voor het groene erfgoed komen hier samen in een verhaal dat veel vertelt over wie we als Nederlanders zijn.

De Groene Schatten van de Provincie

Overijssel herbergt een verrassende rijkdom aan natuurgebieden. De landschapsparken die Willemieke Ottens beschrijft in Groene Parels van Overijssel zijn levende monumenten die verhalen vertellen over generaties adellijke families en hun relatie met het landschap. Deze groene erfgoedlocaties zijn meer dan decoratief – ze vormen een essentieel onderdeel van onze collectieve geschiedenis en identiteit.

Het behoud van dit groene erfgoed vraagt om een andere blik. Niet alleen als beheerder van natuur, maar als bewaarder van culturele waarden die verweven zijn met het landschap. De veerkracht van dit landschap, zoals wordt benadrukt in discussies over klimaatverandering en biodiversiteit, hangt direct samen met hoe we deze groene parels koesteren en ontwikkelen.

Waterland en Veenkolonies: De Historische Wortels

De geschiedenis van Overijssel is onlosmakelijk verbonden met water. Het Land van Vollenhove, inclusief historische stadjes als Blokzijl en Zwartsluis, getuigt van eeuwenlange strijd tussen mens en water. Hier, waar riet en turf de basis vormden van het bestaan, ontwikkelde zich een unieke samenleving waarin boeren, handelaren en adel een delicaat evenwicht vonden.

Overijssel: Tussen Traditie en Moderniteit

De Nederlandse identiteit, zoals beschreven in essays over 'waartoe Nederland op aarde is', wordt nergens zo zichtbaar als in provincies zoals Overijssel. De egalitaire bottom-up bestaanswijze, het poldermodel, en de zorg voor het collectief – deze kernkwaliteiten zijn hier dagelijkse praktijk. Tegelijkertijd toont Overijssel ook de spanning tussen behoud van traditie en de noodzaak tot vernieuwing.

Verzet en Bevrijding: Overijssel in de Tweede Wereldoorlog

De geschiedenis van Overijssel tijdens de Tweede Wereldoorlog is minder bekend dan die van westelijke provincies, maar niet minder belangrijk. In de bossen en op de heidevelden van deze provincie speelden zich cruciale gebeurtenissen af in de strijd tegen de Duitse bezetter.

De Toekomst van Overijssel: Tussen Bewaren en Vernieuwen

Overijssel staat, net als andere Nederlandse provincies, voor grote uitdagingen. De klimaattransitie, de stikstofproblematiek en de afnemende biodiversiteit vragen om ingrijpende keuzes. Maar tegelijk biedt het groene karakter van de provincie ook kansen. De uitgestrekte natuurgebieden kunnen fungeren als leeflaboratoria voor natuurherstel en als voorbeelden van hoe economie en ecologie elkaar kunnen versterken.

Het Groene Parels van Overijssel-project laat zien hoe historisch erfgoed en moderne natuurbescherming hand in hand kunnen gaan. De fotografische documentatie in Oost-Nederland herinnert ons eraan waarom het de moeite waard is om deze landschappen te behouden. En de historische studies over het Land van Vollenhove tonen aan dat aanpassing aan veranderende omstandigheden altijd al onderdeel was van het DNA van deze streek.

Overijssel: Een Verhaal Dat Doorgaat

Van de Willemieke Ottens' analyse van landschapsparken tot Jelle Hooiveld's reconstructie van verzetsactiviteiten, van de schilders van Staphorst tot de boeren tussen riet en turf – Overijssel blijft een provincie die verhalen genereert. Deze verhalen gaan niet alleen over het verleden, maar ook over wie we nu zijn en wie we willen worden.

In een tijd waarin de verbinding tussen mens en landschap onder druk staat, biedt Overijssel een waardevol perspectief. Het laat zien dat identiteit en landschap onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, dat lokale tradities kracht geven in tijden van verandering, en dat de zorg voor natuur en erfgoed niet nostalgisch maar toekomstgericht is.

Overijssel is meer dan een provincie op de kaart – het is een levend verhaal over hoe landschap, geschiedenis en gemeenschap samen betekenis krijgen. Een verhaal dat vraagt om gelezen, begrepen en doorgegeven te worden aan volgende generaties.