Thomas’ ommekeer

Van de Paulusmythologie nam de auteur ruim vijftig jaar geleden afscheid, om uiteindelijk bij Jezus als een van christelijke kerk en geloof losstaande historische figuur uit te komen. In al z’n eenvoud bracht hij een vernieuwende boodschap op een verbijsterende manier, zowel qua vorm als inhoud. Je rationaliteit hoef je voor begrip ervan niet in te leveren. En op het gezag van anderen hoef je daarbij niet te varen. Je kunt redelijkerwijze je eigen keus bepalen.

Jezus is zelf namelijk duidelijk genoeg, je hebt er geen bijbeluitleggers voor nodig en ook geen kerk of geloof. Zo ingewikkeld was Jezus echt niet. Niet dat afwezigheid daarvan een voorwaarde is Jezus’ eigen,
oorspronkelijke boodschap te aanvaarden, maar dan zou de kerkelijke insteek daarbij zich overeenkomstig dat wat Jezus zelf leerde, zich beter aanpassen. Wat er aan de Bijbel uitgelegd dient te worden, is hoe Jezus’ woorden daarin een geheel eigen leven kregen toebedeeld, met het oog Paulus te dienen, niet God. Hoe verwijder je de christologische vernislaag om bij Jezus uit te komen? Dat is de moeilijkheid, niet de inhoud van zijn boodschap.

Het is vooral het Thomasevangelie dat ons vrij direct bij historische Jezuswoorden doet belanden. Vele daarvan staan ook, zij het vaak aangepast, in de Bijbelevangeliën. Historisch authentieke woorden van Jezus vertellen een eeuwenlang verketterde waarheid. Een waarheid die eeuwen geleden door de Kerk letterlijk en figuurlijk ‘begraven’ werd. Ook letterlijk zijn die Jezuswoorden weer van onder het zand opgegraven. Nu nog figuurlijk.