Denken op de dijken

‘Of wij hoog of laag springen, wij Nederlanders zijn allen burgerlijk,’ zei Johan Huizinga. Volgens deze historicus gold dat ook voor de filosofen in ons land. Zelfs voor Erasmus, die de machthebbers in zijn tijd flink tegen de schenen schopte. Het gold zelfs voor Spinoza, wiens filosofie in ons land eeuwenlang is verketterd.

Het kan best dat wij allen burgerlijk zijn, maar dan toch van een bijzondere soort. In dit boek volg ik een aantal filosofen, van de eerste tekenen van eigenzinnig denken in de Middeleeuwen tot de kritiek op de moderne massamens in de jaren voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog. Een divers gezelschap, van de politicus Thorbecke tot de vrijdenker Multatuli; van de chemicus Moleschott tot de psycholoog Heymans; van de extremist Bolland tot de communist Mannoury. Op zoek naar wat typisch is voor deze filosofen en wat hun denken ons kan vertellen over Nederland.

Ronald van Raak is Oud-Tweede Kamerlid voor de SP.