De grenzen voorbij

Maken ontwikkelingen als globalisering en digitalisering een herwaardering van de nationale staat als primaire bron van regelgeving noodzakelijk? Dit NVJ-boek bevat drie preadviezen met duidelijke handvatten bij kwesties die raken aan territorialiteit, soevereiniteit en verantwoordelijkheid.

Het begrip territorialiteit speelt tot op heden een centrale rol in het nationale, Europese en internationale recht voor de afbakening van jurisdictie en rechtstoepassing. De betekenis van dit begrip vervaagt echter al geruime tijd onder invloed van globalisering, technologische ontwikkeling en digitalisering. Tegelijkertijd is er een trend zichtbaar waarin staten grotere waarde lijken te hechten aan soevereiniteit en behoud van de nationale beleidsvrijheid.

Er tekent zich een duidelijke spanning af tussen de wens om zich terug te trekken achter de eigen landsgrenzen enerzijds, en de realiteit waarbij diverse problemen in internationaal verband zullen moeten worden aangepakt anderzijds. De Grenzen voorbij buigt zich over essentiële vraagstukken die binnen dit spanningsveld oprijzen.

Vragen globalisering en digitalisering om een herwaardering van de nationale staat als primaire bron van regelgeving? Of zijn er alternatieve oplossingen denkbaar?

Een drietal preadviezen biedt handvatten bij uiteenlopende vraagstukken omtrent territorialiteit, soevereiniteit en verantwoordelijkheid. Een thema met grote relevantie voor iedere jurist, evenals de algehele samenleving. De bijdragen behandelen de volgende onderwerpen:
- Concepties van territorialiteit in het internationale recht
- Territorialiteit te boven: klimaatverandering en mensenrechten
- Bescherming van vluchtelingen: verantwoordelijkheid nemen, afschuiven of delen?

Deze drie preadviezen geven elk een eigen visie op de vraag: in welke mate kan het klassieke juridische denken over de rol van de nationale staat en de aard van territorialiteit en soevereiniteit voor de grote maatschappelijke en politieke vraagstukken van de 21e eeuw bijdragen aan oplossingsrichtingen? Daarnaast maken de preadviezen in hun samenhang de overkoepelende bevindingen zichtbaar omtrent de positie van de nationale staat, het belang van internationale samenwerkingsverbanden en de rol van het recht.