Jaarrekening MKB 2016

Voorwoord 5
Wijzigingen in de editie 2016 14

A ALGEMENE UITGANGSPUNTEN 15
A1 Jaarverslaggeving algemeen 15
A1.1 Nederlandse regels 15
A1.2 Richtlijnen voor kleine rechtspersonen (RJk) 17
A1.3 International financial reporting standards 18
A1.4 IFRS for SME 19
A1.5 XBRL en SBR 22
A1.6 Fiscale waarderingsgrondslagen voor kleine rechtspersonen 23
A2 Grondslagen en uitgangspunten 27
A2.1 Grondslagen voor de jaarrekening 27
A2.1.1 Algemeen 27
A2.1.2 Beginselen 28
A2.1.3 Keuze van de grondslagen 29
A2.1.4 Vreemde valuta in de jaarrekening 30
A2.1.5 Bijzondere waardeverminderingen (‘impairment’) 31
A2.1.6 Discontinuïteit 33
A2.2 Stelselwijziging, schattingswijziging en herstel van fouten 36
A2.2.1 Stelselwijziging 36
A2.2.2 Schattingswijziging 37
A2.2.3 Herstel van materiële fouten (voorheen: fundamentele fouten) 37

B JAARREKENING, BESTUURSVERSLAG EN OVERIGE GEGEVENS 39
B1 Activa 39
B1.1 Immateriële vaste activa 39
B1.1.1 Algemeen 39
B1.1.2 Waardering 40
B1.1.3 Presentatie 42
B1.1.4 Fiscale waarderingsregels 43
B1.2 Materiële vaste activa 44
B1.2.1 Algemeen 44
B1.2.2 Vastgoedbeleggingen 49
B1.2.3 Leasing 52
B1.3 Financiële vaste activa 55
B1.3.1 Algemeen 55
B1.3.2 Presentatie 56
B1.3.3 Waardering deelnemingen 57
B1.3.4 Overige financiële vaste activa 61
B1.3.5 Fiscale regels 62
B1.4 Vlottende activa 64
B1.5 Voorraden 64
B1.5.1 Algemeen 64
B1.5.2 Waardering 65
B1.5.3 Presentatie 66
B1.5.4 Fiscale regels 66
B1.6 Onderhanden projecten 67
B1.6.1 Opname in de jaarrekening 67
B1.6.2 Waardering 68
B1.6.3 Fiscale waardering 68
B1.6.4 Presentatie 69
B1.6.5 Publiek-private concessieovereenkomsten 69
B1.7 Kortlopende vorderingen en overlopende activa 70
B1.7.1 Presentatie 70
B1.7.2 Waardering 71
B1.7.3 Fiscale waardering 72
B1.8 Effecten 72
B1.9 Liquide middelen 74
B1.10 Niet in de balans opgenomen activa 75
B2 Eigen vermogen 76
B2.1 Algemeen 76
B2.2 De onderscheiden posten van het eigen vermogen 80
B2.2.1 Geplaatst (gestort) kapitaal 80
B2.2.2 Reserve minimumkapitaal 81
B2.2.3 Agio 81
B2.2.4 Herwaarderingsreserves 82
B2.2.5 Reserve deelnemingen 84
B2.2.6 Reserve omrekeningsverschillen 85
B2.2.7 Andere reserves 85
B2.3 Aandelenoptieregelingen 86
B2.4 Winst per aandeel 88
B2.4.1 Algemeen 88
B2.4.2 Wettelijke bepalingen 88
B2.4.3 Gewone winst per aandeel 88
B2.4.4 Verwaterde winst per aandeel 89
B2.4.5 Presentatie 89
B3 Voorzieningen 91
B3.1 Algemeen 91
B3.1.1 Algemene uitgangspunten 91
B3.1.2 Waardering van voorzieningen 93
B3.1.3 Presentatie 94
B3.1.4 Fiscale regels 94
B3.2 Pensioenvoorzieningen 95
B3.2.1 Algemeen 95
B3.2.2 Presentatie 97
B3.2.3 Fiscale regels 97
B3.3 Vut-voorzieningen en verlofregelingen 98
B3.3.1 Commerciële regels 98
B3.3.2 Fiscale regels 99
B3.4 Voorziening voor reorganisatiekosten 99
B3.4.1 Commerciële regels 99
B3.4.2 Fiscale regels 99
B3.5 Garantievoorziening 100
B3.6 Voorziening voor groot onderhoud 100
B3.6.1 Commerciële regels 100
B3.6.2 Fiscale regels 100
B3.7 Voorziening voor milieuschade 101
B3.8 Voorziening voor herstelkosten 101
B3.9 Voorziening verwijderingsverplichtingen 101
B3.10 Voorziening voor arbeidsongeschiktheidskosten 101
B3.11 Voorziening voor latente belastingen 101
B3.11.1 Algemene regels 101
B3.11.2 Waardering 103
B3.11.3 Presentatie 103
B4 Schulden 104
B4.1 Schulden op lange en korte termijn 104
B4.1.1 Opname in de jaarrekening 104
B4.1.2 Waardering 104
B4.1.3 Fiscale regels 105
B4.1.4 Presentatie 106
B4.2 Overlopende passiva 107
B4.3 Niet in de balans opgenomen verplichtingen 107
B5 Winst-en-verliesrekening 110
B5.1 Algemeen 110
B5.2 Grondslagen voor de bepaling van het resultaat 111
B5.3 Netto-omzet 113
B5.4 Kosten: categoriale indeling 115
B5.5 Kosten: functionele indeling 121
B5.6 Financiële resultaten 122
B5.7 Subsidies 123
B5.8 Belastingen 124
B5.8.1 Commerciële regels 124
B5.8.2 Fiscale regels 126
B5.9 Aandeel in resultaat deelnemingen 126
B5.10 Bijzondere posten 126
B5.11 Beëindiging van bedrijfsactiviteiten 127
B5.12 Verbonden partijen 128
B5.13 Concessies 129
B6 Kasstroomoverzicht 130
B6.1 Algemeen 130
B6.2 Doelstelling kasstroomoverzicht 130
B6.3 Samenstelling kasstroomoverzicht 131
B6.4 Verwerking van specifieke posten/transacties 131
B6.5 Toelichting op het kasstroomoverzicht 132
B6.6 Voorbeeld kasstroomoverzicht volgens de directe methode 133
B6.7 Voorbeeld kasstroomoverzicht volgens de indirecte methode 134
B7 Bestuursverslag 135
B7.1 Algemeen 135
B7.2 Presentatie 135
B7.3 Inhoud van het bestuursverslag 135
B7.4 Vrijstellingen 137
B7.5 Openbaarmaking 137
B7.6 Verslaggeving maatschappelijk verantwoord ondernemen 138
B8 Overige gegevens 139
B8.1 Overige gegevens volgens art. 2:392 BW 139
B8.2 Verslag inzake betalingen aan overheden 140
B9 Gebeurtenissen na balansdatum 141
B9.1 Commerciële jaarrekening 141
B9.2 Fiscale regels 143

C JAARVERSLAGGEVING ONDERSCHEIDEN ORGANISATIES 144
C1 Grote rechtspersonen 144
C1.1 Begripsbepaling 144
C1.2 Toepasselijkheid van het regime 144
C1.3 Balans 144
C1.4 Winst-en-verliesrekening 145
C1.5 Kasstroomoverzicht 147
C1.6 Grondslagen en overige toelichting 147
C1.7 Bestuursverslag 147
C1.8 Overige gegevens 148
C1.9 Ondertekening van de jaarrekening en datering van de stukken 148
C1.10 De openbaar te maken jaarverslaggeving 148
C1.11 Deskundigenonderzoek 149
C2 Middelgrote rechtspersonen 150
C2.1 Begripsbepaling 150
C2.2 Toepasselijkheid van het regime 151
C2.3 Minimumeisen aan de inrichting van de jaarverslaggeving 151
C2.4 Grondslagen en overige toelichting 154
C2.5 Bestuursverslag 155
C2.6 Overige gegevens 155
C2.7 Ondertekening van de jaarrekening en datering van de stukken 155
C2.8 De openbaar te maken jaarverslaggeving 156
C2.9 Openbaar te maken bestuursverslag 158
C2.10 Openbaar te maken overige gegevens 158
C2.11 Deskundigenonderzoek 158
C3 Kleine rechtspersonen 159
C3.1 Begripsbepaling 159
C3.2 Toepasselijkheid van het regime 160
C3.3 Minimumeisen aan de inrichting van de jaarverslaggeving 160
C3.3.1 Balans en toelichting 160
C3.3.2 Winst-en-verliesrekening en toelichting 162
C3.4 Grondslagen en overige toelichting 162
C3.5 Bestuursverslag 163
C3.6 Overige gegevens 163
C3.7 Ondertekening van de jaarrekening en datering van de stukken 164
C3.8 De openbaar te maken balans en toelichting 164
C3.9 Geen winst beogende kleine rechtspersonen 166
C4 NIEUW IN 2015: Microrechtspersonen 167
C4.1 Begripsbepaling 167
C4.2 Toepasselijkheid van het regime 167
C4.3 Minimumeisen aan de inrichting van de jaarverslaggeving 168
C4.4 Grondslagen en overige toelichting 168
C4.5 Bestuursverslag 169
C4.6 Overige gegevens 169
C4.7 Ondertekening van de jaarrekening en datering van de stukken 169
C4.8 De openbaar te maken balans 169
C5 Eenmanszaken en vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid 171
C5.1 Algemeen 171
C5.2 Belastingen naar de winst 172
C5.3 Fiscale oudedags reserve (FOR) 173
C5.4 Pensioenlasten van de ondernemer 173
C5.5 Ondernemingsbeloning 173
C5.6 Eigen vermogen bij eenmanszaak en v.o.f. 173
C5.7 Commanditair kapitaal 174
C5.8 Beloning eigen vermogen 174INHOUDSOPGAVE
C5.9 Herwaarderingsreserve en latente belasting 174
C5.10 Reserve deelnemingen 174
C5.11 Herinvesteringsreserve 175
C5.12 Winstbestemming 175
C5.13 Accountantscontrole van eenmanszaken, v.o.f. en cv 176
C6 Commerciële stichtingen en verenigingen 177
C6.1 Reikwijdte 177
C6.2 Bijzondere voorschriften 177
C6.3 Eigen vermogen 178
C6.4 Winst-en-verliesrekening 178
C6.5 Vrijstellingen op grond van de omvang 178
C6.6 Fiscale positie stichtingen en verenigingen 179
C7 Organisaties-zonder-winststreven 180
C7.1 Doelstelling en bestuursverslag 180
C7.2 Reikwijdte 180
C7.3 Verslaggevende eenheid 181
C7.4 Balans 182
C7.5 Staat van baten en lasten 183
C7.6 Bestuursverslag 186
C7.7 Accountantscontrole 187
C7.8 Fiscale regels 187
C7.9 Fusies en overname van stichtingen en verenigingen 188
C7.10 Stichting administratiekantoor 189
C7.11 Kleine organisaties-zonder-winststreven 189
C8 Fondsenwervende instellingen 191
C8.1 Inleiding 191
C8.2 Groepsrelaties en verslaggeving 192
C8.3 Balans 192
C8.4 Eigen vermogen en reserves 193
C8.5 Verplichtingen en voorzieningen 193
C8.6 Staat van baten en lasten 194

D CONCERNVERHOUDINGEN 196
D1 Concernverhoudingen algemeen 196
D1.1 Begripsbepaling 196
D1.2 Concernbegrippen voor de geconsolideerde jaarrekening 196
D1.3 Groeps- en dochtermaatschappijen 197
D1.4 Verbonden partijen 197
D2 Consolidatie 199
D2.1 Consolidatiekring 199
D2.2 Consolidatietechniek 200
D2.3 Fusies en overnames, samensmelting van belangen 200
D2.4 Grondslagen voor de geconsolideerde jaarrekening 201
D2.5 Omrekening buitenlandse dochtermaatschappijen 201
D2.6 Eliminatie intercompany winsten en posten 202
D2.7 Rapporteringsvaluta en -taal 204
D2.8 Bijzondere bepalingen 204
D3 Vrijstellingen bij concernverhoudingen 205
D3.1 Vrijstelling jaarrekeningverplichtingen groepsmaatschappijen 205
D3.2 Consolidatievrijstelling tussenholding 206
D3.3 Vereenvoudigingen voor de moedermaatschappij 206
D3.4 Consolidatievrijstelling kleine rechtspersonen 207
D3.5 Beheer-/financieringsmaatschappij 207
D3.6 Overige consolidatievrijstellingen 207UDSOPGAVE
D4 Overige onderwerpen 208
D4.1 Waardering deelnemingen 208
D4.2 Fiscale eenheid en consolidatie 208
D4.3 Mutaties in de consolidatiekring 208
D4.4 Te verschaffen informatie over deelnemingen 209

E FINANCIËLE INSTRUMENTEN 210
E1 Inleiding 210
E2 Opname in de jaarrekening 212
E3 Waardering 212
E4 Hedge-accounting 213
E5 Presentatie 214
E6 Fiscale regels 217

F CAPITA SELECTA 218
F1 Kapitaalbeschermingsrecht 218
F1.1 Inleiding 218
F1.2 Wet flexibilisering bv-recht 218
F1.2.1 Oprichting 219
F1.2.2 Geschillen 220
F1.3 Oprichting (oude regeling) 220
F1.4 Voorperiode 221
F1.5 Fiscale voorperiode 221
F1.6 Storting in geld 221
F1.7 Storting in natura 221
F1.8 Controleverklaring bij inbreng in natura 222
F1.9 Verlies in voorperiode 223
F1.10 Nachgründung 223
F1.11 Uitgifte aandelen na oprichting 224
F1.12 Instandhouding van het vermogen 224
F1.13 Dividend en dergelijke uitkeringen 224
F1.14 Inkoop eigen aandelen 224
F1.15 Fiscale behandeling van ingekochte eigen aandelen 225
F1.16 Garanties en leningen in verband met transacties van aandelen 225
F1.17 Fiscale aspecten 226
F2 Raad van commissarissen en jaarrekening 227
F3 Ondernemingsraad en jaarrekening 228
F4 Accountantscontrole 229
F4.1 Algemeen 229
F4.2 Accountantsverslag en controleverklaring 230
F4.3 Vermelding accountantshonorarium in de jaarrekening 232
F4.4 Openbaarmaking 232
F5 Financiële analyses 234
F5.1 Algemeen 234
F5.2 Kengetallen (ratio’s) 234
F5.3 Kerncijfers 235
F6 Tussentijdse berichten 238
F6.1 Algemeen 238
F6.2 Waarderingsgrondslagen 238
F6.3 Presentatie en toelichting 239
F7 Gesegmenteerde informatie 240
F7.1 Algemeen 240
F7.2 Definities 240UDSOPGAVE
F7.3 Verdeling in segmenten 241
F7.4 Presentatie 241
F8 Samengestelde transacties 242
F8.1 Algemeen 242
F8.2 Presentatie 243
F8.3 Waardering 243
F8.4 Op aandelen gebaseerde transacties (niet-personeel) 243
F9 Verslaggeving en milieu 245
F9.1 Algemeen 245
F9.2 Activaposten en milieuaspecten 245
F9.3 Voorzieningen 246
F9.4 Fiscale milieufaciliteiten en -subsidies 247
F9.5 Milieufinanciering 248
F9.6 CO2-emissierechten 248

Bijlage 1 Termijnen jaarrekening vennootschappen 249
Bijlage 2 Tekst BW boek 2 titel 9 252
Bijlage 3 Algemene Maatregel van bestuur inzake modellen 276
Bijlage 4 Besluit actuele waarde 290

Trefwoorden 292